ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΧΙΩΤΗΣ

Πιθανή νέα ρωσο-αμερικανική συμφωνία για τα όπλα μαζικής καταστροφής

5 Φεβρουαρίου 2013 Ελένα Τσερνιένκο, Kommersant

Σε νέα τροχιά φαίνεται να εισέρχεται η ρωσο-αμερικανική συνεργασία για την καταστροφή παλαιού αμυντικού υλικού, και τη μη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής, με νέες συμφωνίες που θα αντικαταστήσουν το πρόγραμμα Nunn-Lugar.

Πηγή: AFP/East News

Οι ΗΠΑ επιθυμούν να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους με τη Ρωσία, θέτοντάς τες ξανά «σε φυσιολογική τροχιά» διαμήνυσε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζόζεφ Μπάιντεν, προς τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ κατά τη συνάντησή τους στο Μόναχο. Η Ουάσιγκτον σκοπεύει στην ομαλοποίηση των σχέσεων μέσω πρακτικής συνεργασίας σε τομείς οι οποίοι δεν προκαλούν τριβές, όπως η καταπολέμηση της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής.

Λαβρόφ και Μπάιντεν συναντήθηκαν στο περιθώριο της ετήσιας Διεθνούς Διάσκεψης Ασφάλειας στο Μόναχο, την οποία παρακολουθεί συχνά ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, ενώ το 2009 ο κ. Μπάιντεν από το βήμα της διάσκεψης είχε καλέσει για πρώτη φορά τη Μόσχα «να πατήσει το κουμπί της επανεκκίνησης».

Στην πρόσφατη ομιλία του ο Τζόζεφ Μπάιντεν ανέφερε ότι η επανεκκίνηση δεν ήταν άνευ αποτελεσμάτων, υπενθυμίζοντας την υπογραφή της συνθήκης για τα στρατηγικά επιθετικά όπλα, τη συμφωνία για την ειρηνική ατομική ενέργεια, την είσοδο της Ρωσίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, τη σύσταση διμερούς προεδρικής επιτροπής, τη συνεργασία στο Αφγανιστάν αλλά και στα θέματα των πυρηνικών προγραμμάτων του Ιράν και της Βόρειας Κορέας.

Βολές εκατέρωθεν

Παράλληλα, ο κ. Μπάιντεν δήλωσε ότι «οι ΗΠΑ δεν θα αναγνωρίσουν ποτέ την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας» και «δεν θα δώσουν τη συγκατάθεσή τους σε ανακήρυξη ιδιαίτερων χώρων επιρροής εκ μέρους μεμονωμένων κρατών». Αναφέρθηκε πάντως και στα ζητήματα όπου υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, όπως στη Συρία, την αντιπυραυλική άμυνα, τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο κ. Λαβρόφ, από την πλευρά του έσπευσε να προσθέσει στον κατάλογο των διαφωνιών, ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν δύο μέτρα και δύο σταθμά στην πορεία της «Αραβικής άνοιξης», επίσης ότι επιδιώκουν οι σχέσεις στην Ευρώπη να οικοδομηθούν με βάση «έναν στενό σχεδιασμό που θα επικεντρώνεται στον νατοϊκό χώρο», αλλά και για «την εκμετάλλευση της άποψης περί ρωσικής απειλής», καθώς και για τον «τεχνητό διαχωρισμό των προγραμμάτων ολοκλήρωσης σε “καλά” και “κακά”».

Θα περίμενε κανείς μετά από αυτή την ανταλλαγή αξιώσεων εκατέρωθεν, ότι οι συνομιλίες Μπάιντεν και Λαβρόφ θα διεξάγονταν σε υψηλούς τόνους, ωστόσο το ιδιαίτερα συγκρατημένο ύφος της δήλωσης του ρώσου υπουργού προκάλεσε αίσθηση.

Όπως δήλωσε ο κ. Λαβρόφ, «Επιστήσαμε την προσοχή του αντιπροέδρου των ΗΠΑ στο γεγονός ότι από την πλευρά τους υπήρξαν βήματα, που όξυναν τα αισθήματα στην κοινή γνώμη της χώρας μας», υπονοώνταςπροφανώς την έγκριση του «Νόμου Μαγκνίτσκι» ενώ εξέφρασε την ελπίδα «ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω αφορμές για κάτι τέτοιο».

Η αισιοδοξία του κ.Λαβρόβ, σύμφωνα με πηγή της ρωσικής αντιπροσωπείας, προκύπτει από το γεγονός ότι κατά τη συνάντησή τους ο κ. Μπάιντεν του διαμήνυσε την επιθυμία των ΗΠΑ να επαναφέρουν τις σχέσεις με τη Ρωσία στο back on track, δηλαδή σε «φυσιολογική τροχιά».

Επαναφορά σχέσεων συνεργασίας

Μετά τη συνάντηση με τον κ. Μπάιντεν, ο κ. Λαβρόφ έδειξε σαφή προδιάθεση για συμβιβασμό. Όπως δήλωσε, «και οι δυο πλευρές κατανοούν ότι εκτός από τις διαφορές, έχουμε και πολλά κοινά συμφέροντα». Ενισχύοντας τη συνεργασία στους τομείς που τα συμφέροντά τους συγκλίνουν, Ρωσία και ΗΠΑ θα μπορέσουν να απαλείψουν τις ρωγμές που εμφανίστηκαν στις σχέσεις τους.

Ένας από τομείς αυτούς είναι η δράση ενάντια στη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής. Η Ρωσία αποφάσισε να μην ανανεώσει την ισχύ του προγράμματος Nunn-Lugar που λήγει τον Ιούνιο, στα πλαίσια του οποίου από τις αρχές της δεκαετίας του ΄90 η Ρωσία κατέστρεφε με αμερικανικά χρήματα το πλεόνασμα των πυρηνικών πυρομαχικών της και τους πεπαλαιωμένους στρατηγικούς πυραύλους. Η Μόσχα δικαιολόγησε την απόφασή της ισχυριζόμενη ότι δεν έχει ανάγκη πλέον από επιδοτήσεις.

Εν τω μεταξύ, όπως διευκρίνισε πηγή από τη ρωσική αντιπροσωπεία, η Μόσχα είναι πιθανό να υπογράψει μια νέα συμφωνία με την Ουάσιγκτον όσον αφορά τη συνεργασία στο συγκεκριμένο πεδίο, «εφόσον αυτή θα βασίζεται σε ίσους όρους και θα ανταποκρίνεται στη σύγχρονη πραγματικότητα».

Συμφωνίες σε νέα βάση

Παράδειγμα, σύμφωνα με την ίδια πηγή, μπορεί να αποτελέσει η ανανεωθείσα το 2010 συμφωνία του 2002, για την καταστροφή του πλουτωνίου, σύμφωνα με την οποία, και οι δυο πλευρές έχουν ίσες οικονομικές υποχρεώσεις και «μοιράζουν με δίκαιο τρόπο τις ευθύνες». Στα πλαίσια δε, του προγράμματος Nunn-Lugar, οι αμερικανοί εργολήπτες στους οποίους ανατέθηκε η εκτέλεση των εργασιών στη Ρωσία, δεν φέρουν καμιά ευθύνη σε περίπτωση ατυχήματος ή καταστροφής που θα μπορούσαν να προκύψουν με υπαιτιότητά τους. Κατά τη σύναψη της νέας συμφωνίας η Μόσχα θα ήθελε επίσης να περιοριστεί η πρόσβαση των Αμερικανών σε ορισμένες εγκαταστάσεις.

Δεν αποκλείεται ότι στη νέα συμφωνία θα προβλέπεται η δυνατότητα χρήσης της κοινής εμπειρίας που υπάρχει για την καταστροφή όπλων μαζικής καταστροφής σε τρίτες χώρες. Εδώ πάντως, είναι πιθανό να προκύψουν δυσκολίες. Ως πιθανά πεδία για την πραγματοποίηση ανάλογων δραστηριοτήτων το μέλος του Κογκρέσου Τζέιν Χάρμον -κατά την ομιλία του στο Μόναχο- κατονόμασε τη Συρία (με το χημικό της οπλοστάσιο) και το Πακιστάν (με το πυρηνικό), ενώ ένας από τους συντάκτες του προγράμματος Nunn-Lugar, ο Σαμ Ναν, ανέφερε τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν. Ωστόσο, καμιά από αυτές τις χώρες δεν έχει ζητήσει προς το παρόν βοήθεια στο θέμα της αχρήστευσης όπλων μαζικής καταστροφής.

Με σκοπό την ανάλυση των παραμέτρων της μελλοντικής συμφωνίας, θα μεταβεί τον Φεβρουάριο στη Μόσχα ο υφυπουργός Εξωτερικών Ρόουζ Γκετμίλερ. Σύμφωνα με πηγή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η Ουάσιγκτον επιθυμεί να επιτευχθούν συγκεκριμένες συμφωνίες το συντομότερο δυνατό. Ενώ η ρωσική πηγή της εφημερίδας βεβαίωσε ότι σε αντίθεση με τη δεκαετία του ΄90, η Μόσχα πλέον «δεν θα προβεί σε καμία βιαστική κίνηση».
πηγη: http://rbth.gr