ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΧΙΩΤΗΣ : Η ιστορία μιας φωτογραφίας που συγκλόνισε τον κόσμο

16 Ιανουαρίου 2013

Η ιστορία μιας φωτογραφίας που συγκλόνισε τον κόσμο

Πίσω στο 1990, το AIDS ήταν η κατάρα των καιρών. Οι γιατροί και νοσηλευτές πάλευαν με έναν ιό που κάλπαζε.
Οι φορείς, οι σύντροφοί τους και οι ασθενείς υπέφεραν, με το ανθρώπινο σώμα να φθίνει σε έναν μαρτυρικό εκφυλισμό. Οι οικογένειες των θυμάτων θρηνούσαν βουβά, ενώ τους σκέπαζε της ασθένειας η ντροπή. Μέσα σ΄ όλα αυτά, η αξιοπρέπεια του ανθρώπου-ασθενή είχε χαθεί, και αυτή, στα βάθη της ντροπής.
Ο David Kirby ήταν ένας από τους πρώτους ασθενείς. Γκέι ακτιβιστής στη δεκαετία των eighties, ζούσε στην Καλιφόρνια όταν προσβλήθηκε από τον ιό στα τέλη της δεκαετίας του 80. Όταν το έμαθε, ήταν αποξενωμένος από την οικογένειά του, αλλά ήρθε σε επαφή με τους γονείς του και τους ρώτησε αν θα μπορούσε να επιστρέψει στο σπίτι. Τους ανακοίνωσε ότι θα επιθυμούσε να πεθάνει κοντά τους, με την οικογένειά του γύρω του. Οι Kirby’s δέχτηκαν το παιδί τους.

Οι φωτογραφίες του David στο κρεβάτι του θανάτου του τραβήχτηκαν από πρωτοετή φοιτήτρια δημοσιογραφίας στο πανεπιστήμιο του Οχάιο, την Therese Frare, και επρόκειτο να γίνουν οι πιο χαρακτηριστικές εικόνες που συνόδευαν έκτοτε την ασθένεια του AIDS.

Λίγο πριν την τελευταία πνοή και το βλέμμα σβηστό, η εικόνα του David διέλυσε διαμιάς από τα μάτια των ανθρώπων την φρίκη που στοίχειωνε μέχρι τότε το AIDS. Γιατί το συναίσθημα του ανθρώπινου πόνου που εξέπεμπε ήταν από τη φρίκη πιο δυνατό.
22 χρόνια μετά η ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού LIFE φωτίζει την βαθιά συγκινητική ιστορία της εικόνας που έκανε όσο καμία το γύρο του κόσμου, ενώ η Τερέζα Frare θυμάται…

«Ενώ σπούδαζα δημοσιογραφία το 1990, δούλευα ως εθελόντρια στο Pater Noster House, έναν ξενώνα του AIDS στο Columbus. Εκεί γνώρισα τον Peta, έναν εθελοντή- μορφή στην ιστορία του hiv. Ανάμεσα σε άλλους ασθενείς φρόντιζε και τον David Kirby ο οποίος νοσηλευόταν πια στο σπίτι. Με πήρε μαζί του, όταν τον ειδοποίησαν ότι ο David ήταν πολύ άσχημα και έπρεπε να τρέξει δίπλα του. Έφτασα στο σπίτι μαζί του και έμεινα έξω από το δωμάτιο. Κάποια στιγμή η μητέρα του βγήκε και μου είπε ότι ήταν επιθυμία της οικογένειας να φωτογραφηθούν όλοι μαζί, τις τελευταίες στιγμές του παιδιού τους. Μπήκα δειλά στο δωμάτιο. Οι στιγμές ήταν τόσο ιερές, που ένιωθα ότι κάτι απίστευτο συμβαίνει. Λίγο μετά ο David ξεψύχησε».

Η πρώτη στη σειρά, και κεντρική φωτογραφία στο slideshow που το Life.com έφερε στο φως, και πίσω ξανά στον χρόνο, έγινε ορόσημο. Κέρδισε πάμπολλα βραβεία, ανάμεσά τους και το WORLDPRESS Photo AWARD όταν δημοσιεύθηκε στο LIFE, αλλά ακόμη περισσότερο έγινε διαβόητη το 1992 όταν η Benetton την χρησιμοποίησε σε έγχρωμο αντίτυπο, σε μια προκλητική διαφημιστική καμπάνια. Ξεσηκώνοντας την οργή της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας και των ακτιβιστών του AIDS, χαρακτηρίζοντας την καμπάνια εμπορική εκμετάλλευση του ίδιου του θανάτου, στο όνομα της Ηθικής υπέρ της κάθε Ασθένειας, ζητήθηκε με την υποστήριξη και του διεθνούς Τύπου, η παύση της διαφήμισης της Benetton, αφού είχε γίνει σε δισεκατομμύρια μάτια γνωστή.

“Εμείς ποτέ δεν είχαμε επιφυλάξεις να επιτραπεί στην Benetton να χρησιμοποιήσει την φωτογραφία της Τherese σε εκείνη την διαφημιστική καμπάνια, δηλώνει σήμερα η μητέρα του David στο LIFE.com. « Ο γιος μου στην κυριολεξία έλιωσε από την ασθένεια, » είπε με παρρησία χωρίς περιστροφές, περιγράφοντας μια από τις πραγματικά αποτρόπαιες παρενέργειες της νόσου, τότε. Έκτοτε, με την εξέλιξη της θεραπείας διεθνώς, το AIDS έγινε χρόνιο νόσημα και κανείς δεν πεθαίνει από αυτό αλλα από άλλες αιτίες θανάτου.

“Εμείς νιώθαμε ότι ήταν καιρός ήδη, στα πρώτα τρία χρόνια της τρομερής νόσου, οι άνθρωποι να δουν την αλήθεια για το AIDS. Αν θα μπορούσε να βοηθήσει η Benetton σε αυτή την κατεύθυνση, ήταν ευπρόσδεκτο. Ήταν η τελευταία ευκαιρία να δει τον David ο κόσμος, που τόσο πίστευε στον ακτιβισμό, μια φυσιογνωμία- θύμα του AIDS, έναν marker».