Παγκόσμιο ενδιαφέρον για τον βασιλικό τάφο της Αμφίπολης

Παγκόσμιο ενδιαφέρον για τον βασιλικό τάφο της Αμφίπολης


Μεγάλο ενδιαφέρον στα διεθνή ΜΜΕ προκαλούν τα εντυπωσιακά ευρήματα στον τάφο της Αμφίπολης, καλλιεργώντας προσδοκίες για μία εξαιρετικά σημαντική ανακάλυψη.

Το θέμα παρουσιάσθηκε από το βρετανικό δίκτυο BBC, τη γαλλική εφημερίδα Le Figaro, τη φλαμανδική De Standaard και τους International Business Times. Το βρετανικό δίκτυο BBC με δημοσίευμά του στην ηλεκτρονική σελίδα του αναφέρεται σε μία «σημαντική ανακάλυψη» και μεταφέρει τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, πως «η γη της Μακεδονίας μας εξακολουθεί να μας συγκινεί και να μας εκπλήσσει αποκαλύπτοντας από τα σπλάχνα της μοναδικούς θησαυρούς, που συνθέτουν, υφαίνουν όλοι μαζί αυτό το μοναδικό μωσαϊκό της Ελληνικής μας Ιστορίας, για το οποίο όλοι οι Έλληνες είναι πολύ υπερήφανοι».

Σύμφωνα με το κείμενο οι ειδικοί πιστεύουν πως ο τάφος ανήκε σε σημαντική προσωπικότητα που χρονολογείται μεταξύ του 325 και του 300 π.Χ.

Το βρετανικό δίκτυο αναφέρεται και στη φήμη ότι μία σημαντική προσωπικότητα της αρχαίας Μακεδονίας έχει ταφεί στην περιοχή, ενώ περιγράφει πώς μεταφέρθηκε το μάρμαρο στην περιοχή με ειδικά πλοιάρια από τη Θάσο.

Την ίδια στιγμή, αναφέρονται και οι δηλώσεις της αρχαιολόγου Κατερίνας Περιστέρη, η οποία δήλωσε πως κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος είχαν σημειωθεί ο εξορισμός και η δολοφονία της Ρωξάνης, νόμιμη σύζυγος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του γιο τους, Αλέξανδρο Δ’.

Οι International Business Times αναφέρονται σε ένα σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα, ενώ περιγράφουν τις μεγαλοπρεπείς Σφίγγες που φρουρούν τον τάφο. Τελος, η γαλλική Le Figaro στην ιστοσελίδα της αναφέρεται στις διαστάσεις του τάφου και του περιβόλου, αλλά και για τον περίφημο λέοντα της Αμφίπολης.

Που βρίσκεται, πότε χτίστηκε η Αμφίπολη

Η Αμφίπολη ήταν χτισμένη στην ανατολική Μακεδονία, στις όχθες του ποταμού Στρυμόνα, στη θέση πόλης που παλαιότερα ονομαζόταν «Εννέα Οδοί» ή πολύ κοντά σε αυτήν.

Σ ε μία απόσταση περίπου 100 χλμ από τη Θεσσαλονίκη, πηγαίνοντας προς την Καβάλα, πέρα από την γέφυρα του Στρυμόνα, μεταξύ χαμήλών λόφων, βρίσκονται τα ερείπια.

Η πρώτη επαφή με την Αμφίπολη γίνεται με το πέρασμα της παλιάς γέφυρας του Στρυμώνα, οπου συναντά κανείς το άγαλμα του Λέοντα της Αμφίπολης. Το γιγαντιαίο αυτό άγαλμα επανασυναρμολογήθηκε από τα κομμάτια του που βρέθηκαν στο Στρυμώνα το 1936 με 1937. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε σε βάθρο πάνω στα αρχαία θεμέλια από πέτρες του 2ου π.Χ. αιώνα που ανασύρθηκαν επίσης από το Στρυμώνα, οπου κατά πάσα πιθανότητα είχαν χρησιμοποιηθεί στο μεσαίωνα σαν φράγμα. Αρχικά το λιοντάρι πρέπει να είχε τοποθετηθεί προς τιμή του Λαομέδοντα, τον αρχηγό του ναυτικού της Μυτιλήνης που αργότερα έγινε κυβερνήτης της Συρίας.

Η αρχαία πόλη της Αμφίπολης χτίστηκε σε στρατηγικής σημασίας ύψωμα, 5 χμ από τη θάλασσα, πάνω στην την ανατολική όχθη του Στρυμώνα, ακριβώς εκεί που εξέβαλλε από τη λίμνη του Αχινού, (η οποία τώρα έχει αποξηραθεί). Μια στροφή του Στρυμώνα προστάτευε τα δυτικά τείχη της πόλης. Η Αμφίπολη ιδρύθηκε από Αθηναίους το 437 π.Χ. με στόχο τον έλεγχο της πλούσιας σε πρώτες ύλες περιοχή και εγκαταλείφθηκε οριστικά τον 8ο αιώνα μ.Χ. Σήμερα στην περιοχή είναι χτισμένος ο ομώνυμος σύγχρονος οικισμός, που βρίσκεται περίπου 60 χλμ. νοτιοανατολικά των Σερρών.

Η αρχαιολογική έρευνα έχει αποκαλύψει ερείπια ανθρώπινης εγκατάστασης που χρονολογούνται γύρω στο 3.000 π.Χ. Εξαιτίας της στρατηγικής της θέσης η περιοχή είχε οχυρωθεί από πολύ νωρίς Το 480 π.Χ. ο Ξέρξης περνώντας από την περιοχή έθαψε ζωντανούς εννέα νεαρούς άντρες και εννέα παρθένες ως θυσία σε ποτάμιο θεό. Ένα χρόνο μετά στην Αμφίπολη ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αλέξανδρος Α΄ νίκησε τα υπολείμματα του στρατού του Ξέρξη.

Τον 5ο αιώνα π.Χ. οι Αθηναίοι επιχείρησαν να αποικίσουν την περιοχή που είχε άμεση πρόσβαση σε σημαντικές πρώτες ύλες, όπως ο χρυσός και ο άργυρος του Παγγαίου και τα πυκνά δάση της περιοχής – τα τελευταία ενδιέφεραν του Αθηναίους για την ξυλεία τους. Η πρώτη απόπειρα της Αθήνας, το 465 π.Χ., να αποικήσει την περιοχή απέτυχε. Θράκες πελταστές συνέτριψαν στον Δραβήσκο την οπλιτική φάλαγγα 2.500-3.000 Αθηναίων αποίκων της πόλης των Εννέα Οδών, οι οποίοι προχωρούσαν στη θρακική ενδοχώρα με σκοπό την κατάληψη των προσοδοφόρων χρυσωρυχείων της.[1][2]. Η Αθήνα επανήλθε την εποχή του Περικλή, το 437 π.Χ., ιδρύοντας την Αμφίπολη. Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη η πόλη ονομάστηκε έτσι επειδή ο ποταμός Στρυμόνας ρέει γύρω από την πόλη περιβάλλοντάς την, αλλά για την ετυμολογία υπάρχουν και άλλες θεωρίες.

Στην συνέχεια η Αμφίπολη έγινε η κύρια βάση των Αθηναίων στην Θράκη και στόχος των Σπαρτιατών. Κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου οι Σπαρτιάτες κατέλαβαν την πόλη. Για την σωτηρία της πόλης στάλθηκε από τους Αθηναίους μία αποστολή υπό την ηγεσία του Θουκυδίδη (του μετέπειτα ιστορικού). Η αποστολή απέτυχε, γεγονός που οδήγησε τον Θουκυδίδη στην εξορία. Στην συνέχεια στάλθηκε ο Κλέων ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη μάχη της Αμφίπολης, μίας σφοδρής σύγκρουσης στην οποία βρήκε τον θάνατο και ο Σπαρτιάτης στρατηγός Βρασίδας[3]. Με την Ειρήνη του Νικία ή Νικίειο ειρήνη, η Σπάρτη δεσμευόταν να αποδώσει την Αμφίπολη στην Αθήνα, κάτι που δεν έγινε και αποτέλεσε σημείο νέων τριβών και ένα από τα θέματα που στάθηκαν αιτία να παραβιαστεί η ειρήνη και να ξαναρχίσει ο Πελοποννησιακός Πόλεμος.

Οι Αθηναίοι δεν κατάφεραν να ανακαταλάβουν την πόλη ξανά παρά τις πολλές απόπειρες που έκαναν τα επόμενα χρόνια. Τελευταία ήταν το 358 π.Χ., η οποία δεν είχε αίσια έκβαση γι’ αυτούς και έναν χρόνο μετά η πόλη καταλήφθηκε από τον Φίλιππο και έγινε μέρος του Βασιλείου των Μακεδόνων. Ο Φίλιππος φρόντισε να μεταφέρει εκεί μεγάλο αριθμό υπηκόων του για να αλλάξει τη σύσταση του πληθυσμού προς όφελός του. Την περίοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου η Αμφίπολη και το επίνειό της στο Αιγαίο είχαν εξελιχθεί σε πολύ σημαντική ναυτική βάση των Μακεδόνων, και γενέτειρα τριών σημαντικών ναυάρχων, του Νέαρχου, του Ανδροσθένη και του Λαομέδοντα. Από εκεί ξεκίνησε και ο στόλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου για την Ασία. Στην ελληνιστική εποχή, άποικοι από την πόλη ίδρυσαν -με προτροπή του Σελεύκου- μια ομώνυμη πόλη στις όχθες του Ευφράτη, επί της παλαιοτέρας αραμαϊκής Θαψάκου.

Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδος

Με την πτώση του Μακεδονικού Βασιλείου από τους Ρωμαίους η Αμφίπολη έγινε μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η πόλη ορίστηκε πρωτεύουσα μίας από τις τέσσερις διοικητικές περιφέρεις στις οποία χώρισαν οι Ρωμαίοι την Μακεδονία, τις επονομαζόμενες μερίδες. Η μερίδα της Αμφίπολης στην συνέχεια ενσωματώθηκε στην επαρχία της Θράκης. Από την πόλη διερχόταν η περίφημη Εγνατία οδός.

Τα τελευταία χρόνια της αρχαιότητας η Αμφίπολη ευνοήθηκε από την οικονομική ανάπτυξη της Μακεδονίας, κάτι που μαρτυρούν και οι πολλές εκκλησίες της πόλης. Στην Αμφίπολη ανασκάφηκαν εντυπωσιακές σε μέγεθος και διακόσμηση εκκλησίες του 5ου και 6ου αιώνα μ.Χ. Μετά τις επιδρομές των Σλάβων στα τέλη του 6ου αιώνα μ.Χ. η Αμφίπολη ερήμωσε σταδιακά για να εγκαταλειφθεί εντελώς τον 8ο αιώνα όταν οι περισσότεροι κάτοικοι κατέφυγαν στην κοντινή παραθαλάσσια πόλη Ηιώνα (Ἠϊών), που πλέον είχε μετονομαστεί από τους Βυζαντινούς σε Χρυσόπολη.