Tι πραγματικά συμβαίνει με τις καταθέσεις

Tι πραγματικά συμβαίνει με τις καταθέσεις

Σε κατάσταση μηχανικής υποστήριξης βρίσκονται οι εγχώριες τράπεζες, αντλώντας ρευστότητα από τον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας, τον γνωστό ELA, ενώ οι καταθέσεις υποχωρούν, εξαιτίας της αβεβαιότητας για την έκβαση της διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με τους εταίρους, στο χαμηλότερο επίπεδο από το ξέσπασμα της κρίσης.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, οι καταθέσεις διαμορφώνονται σήμερα στα επίπεδα των 147 δισ. ευρώ, αισθητά χαμηλότερα από το επίπεδο των 150 δισ. ευρώ, σημείο όπου είχαν βρεθεί τον Ιούνιο του 2012, υπό την πίεση της διπλής εκλογικής αναμέτρησης και της αβεβαιότητας. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι το δίμηνο Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά περίπου 16 δισ. ευρώ ενώ η «χαμηλή πτήση» συνεχίζεται και στο ξεκίνημα του Φεβρουαρίου. Την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΚΤ επιφύλαξε μία εξαιρετικά δυσάρεστη έκπληξη: ανακοίνωσε ότι από την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου τα ελληνικά ομόλογα δεν θα είναι, προσωρινά, αποδεκτά ως εγγυήσεις για την παροχή ρευστότητας. Η ΕΚΤ απαιτεί μια συμφωνία Ελλάδας - Ε.Ε. Με την απόφαση, περίπου 50 δισ. ευρώ (κρατικές εγγυήσεις, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα) με βάση τα οποία έχει αντληθεί ρευστότητα, θα καταπέσουν στον ELA.



Στελέχη τραπεζών σημειώνουν ότι η απόφαση της ΕΚΤ για τα ομόλογα δεν αλλάζει κάτι για την καθημερινότητα των καταθετών, ωστόσο, σημειώνουν, πλήττει την ψυχολογία και δημιουργεί ανησυχία πως οι εκροές καταθέσεων θα συνεχιστούν. Επιπλέον, το μεγαλύτερο μέρος του ποσού που αποκλείστηκε (οι κρατικές εγγυήσεις) ούτως ή άλλως θα μεταπηδούσε στον ELA, καθώς η ΕΚΤ έχει αποφασίσει εδώ και πολλούς μήνες να σταματήσει να κάνει δεκτές τις κρατικές εγγυήσεις όλων των κρατών-μελών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζών, η ΕΚΤ αποφάσισε να σκληρύνει τη στάση για να επιταχύνει τις πολιτικές διαπραγματεύσεις.



Εκτιμούν ότι η ΕΚΤ με την απόφαση αυτή ουσιαστικά διαμήνυσε στους πολιτικούς «βρείτε τα», διαφορετικά αναλαμβάνουν τον κίνδυνο των επακόλουθων. Οπως εκτιμούν το μήνυμα δεν είναι μόνο για την κυβέρνηση αλλά και τις άλλες χώρες. Σημειώνεται πως η ΕΚΤ έχει κατηγορηθεί για εμπλοκή στα πολιτικά παίγνια, κάτι όμως που δεν την έχει επηρεάσει ιδιαίτερα: η ΕΚΤ επιμένει να παρεμβαίνει δυναμικά, κάνοντας αυτό που θεωρεί σωστό για τη διατήρηση της συνοχής της Ευρωζώνης.



Μετά τον, προσωρινό, αποκλεισμό των ελληνικών ομολόγων, ο ELA αποτελεί τη μοναδική πηγή ρευστότητας για τις εγχώριες τράπεζες, εκτός από τα EFSF ομόλογα που διαθέτουν και τα οποία γίνονται κανονικά αποδεκτά από την ΕΚΤ. Σύμφωνα με τις τράπεζες, ο εξοβελισμός στον ELA δεν αποτελεί το τέλος του κόσμου και θυμίζουν ότι το 2012 οι εγχώριες τράπεζες είχαν τεθεί σε καραντίνα και το σύνολο της ρευστότητας που είχε αντληθεί από το ευρωσύστημα είχε χορηγηθεί μέσω του ELA (130 δισ. ευρώ-Ιούνιος 2012).


Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είναι κάτι περίπου φυσιολογικό. Ο ELA είναι αυτό ακριβώς που λέει το όνομά του: ένας έκτακτος μηχανισμός που χρησιμοποιείται σε μη κανονικές καταστάσεις. Αυτή η μη κανονικότητα πρέπει να τερματιστεί το συντομότερο δυνατό.



Στελέχη τραπεζών υπογραμμίζουν ότι το μεγάλο ζητούμενο είναι να εξαλειφθεί η αβεβαιότητα για το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας μας από το ευρώ, ώστε η οικονομία και το τραπεζικό σύστημα να επιστρέψουν σε μια κατάσταση κανονικότητας. Η τρέχουσα αβεβαιότητα παρασύρει την οικονομία σε ένα πτωτικό σπιράλ: οι καταθέσεις μειώνονται, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονται, οι χορηγήσεις νέων δανείων έχουν «παγώσει», οι επενδύσεις έχουν ανασταλεί και η οικονομία επιβραδύνει. Την προηγούμενη εβδομάδα, η Κομισιόν προχώρησε στην αναθεώρηση της εκτίμησής της για τον ρυθμό ανάπτυξης της εγχώριας οικονομίας στο 2,5% έναντι 2,9% εξαιτίας της αβεβαιότητας. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, το σημαντικότερο όλων είναι να υπάρξει το συντομότερο μια κατ’ αρχήν συμφωνία της κυβέρνησης με την Ε.Ε. σε ένα βασικό πλαίσιο το οποίο θα βάλει τέλος στην αβεβαιότητα, επιτρέποντας την οικονομία να ανακτήσει τον βηματισμό της.