Τα μυστικά της άρσης απαγόρευσης πλειστηριασμών

Τα μυστικά της άρσης απαγόρευσης πλειστηριασμών

Παρότι η κυβέρνηση επιχειρεί να «χρυσώσει το χάπι» μιας κατά τεκμήριο επώδυνης απόφασης για την κοινωνία, ειλημμένη είναι, η απόφαση για την οριστική κατάργηση της ρύθμισης-ομπρέλα, που από το 2008 προστατεύει όλα τα ακίνητα από πλειστηριασμούς για τραπεζικά χρέη έως 200.000 ευρώ. Επιπλέον, κυβέρνηση, τρόικα και τραπεζίτες ετοιμάζονται να ρίξουν... πολύ νερό στη ρύθμιση ρύθμιση, που
προστατεύει την πρώτη κατοικία των Ελλήνων από τους πλειστηριασμούς.

Με την προσωπική του παρέμβαση, ο πρωθυπουργός επιδίωξε αυτή την εβδομάδα να σταματήσει τη δημόσια συζήτηση για τους πλειστηριασμούς, πριν οι καθημερινές δημόσιες τοποθετήσεις βουλευτών της συγκυβέρνησης δημιουργήσουν γενικευμένο κλίμα αποσταθεροποίησης της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Ωστόσο, το ζήτημα πρέπει να έχει λυθεί μέχρι το πέρας του επόμενου ελέγχου από την τρόικα, στα τέλη Σεπτεμβρίου, όταν θα τεθεί υπό την έγκριση των «τροϊκανών» και το νέο πλαίσιο για εξωδικαστικούς συμβιβασμούς των δανειοληπτών με τις τράπεζες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, δύο είναι οι ειλημμένες αποφάσεις που δεν μπορούν να αλλάξουν και που, από την 1η Ιανουαρίου, θα θέσουν και πάλι σε κίνηση τα... σφυριά των πλειστηριασμών:

Η ρύθμιση-ομπρέλα, που προστατεύει από πλειστηριασμούς όλα τα ακίνητα ενός δανειολήπτη, όταν πρόκειται για οφειλές σε τράπεζες μέχρι 200.000 ευρώ, είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να ανανεωθεί. Πρόκειται για μια νομοθετική παρέμβαση, που έγινε αμέσως μετά το «σκάσιμο» της Lehman, στα τέλη του 2008, την οποία είχαν ζητήσει και οι ίδιοι οι τραπεζίτες, σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν την αξία των ακινήτων από τις πιέσεις που θα δημιουργούσαν μαζικοί πλειστηριασμοί. Τότε, οι τραπεζίτες είχαν την ελπίδα ότι η κατάσταση θα εξομαλυνόταν γρήγορα και η ρύθμιση δεν θα ανανεωνόταν, αλλά εξακολουθεί να ισχύει ως και το τέλος του τρέχοντος έτους, έχοντας λάβει πέντε διαδοχικές παρατάσεις. Σύμφωνα με την άποψη που διατυπώνεται από κυβερνητικούς και τραπεζικούς κύκλους, χωρίς όμως να παρουσιάζονται και τα στοιχεία που θα την θεμελίωναν, η γενική αυτή ρύθμιση επέτρεψε σε κακοπληρωτές να καλυφθούν πίσω της, αποφεύγοντας την πληρωμή των δανείων τους. Πολύ περισσότερο, όταν η κάλυψη του νόμου παρέχεται ξεχωριστά για κάθε χρέος προς τράπεζα μέχρι του ύψους των 200.000 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί -θεωρητικά- να χρωστάει κάποιος και 1 εκατομμύριο ευρώ σε πολλές τράπεζες, αλλά αυτές να μην μπορούν να «βάλουν στο χέρι» κάποιο ακίνητο ιδιοκτησίας του κακοπληρωτή. Με την άρση αυτής της γενικής προστατευτικής ρύθμισης, οι τράπεζες εκτιμάται ότι θα βγάλουν πολύ γρήγορα «στο σφυρί» περί τα 10.000 ακίνητα θεωρούμενων ως «κακοπληρωτών».

Για την πρώτη κατοικία, η προστατευτική ρύθμιση που ισχύει σήμερα θεωρείται από την τρόικα, την κυβέρνηση και τους τραπεζίτες ως υπερβολικά «γενναιόδωρη», καθώς καλύπτει κατοικίες ακόμη και μεγάλης, με τα σημερινά δεδομένα, αξίας. Ειδικότερα, προστατεύονται από πλειστηριασμό κύριες κατοικίες αξίας ίσης με το αφορολόγητο όριο για αγορά πρώτης κατοικίας (200.000 ευρώ), προσαυξημένο κατά 50% και με πρόσθετες προσαυξήσεις κατά 25.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο μέλος της οικογένειας. Το όριο εξετάζεται να μειωθεί στα 150.000 ή και στα 100.000 ευρώ, με την προσθήκη κάποιων κριτηρίων που θα προστατεύουν τις κατά τεκμήριο ασθενέστερες ομάδες (μακροχρόνια άνεργοι, άτομα με αναπηρίες κ.α.).

Από κυβερνητικούς και τραπεζικούς κύκλους τονίζεται ότι με αυτές τις ρυθμίσεις θα μπορέσουν οι τράπεζες να στραφούν κατά των κακοπληρωτών και των εχόντων, που κάνουν κατάχρηση των προστατευτικών διατάξεων, χωρίς να θίγονται τα δικαιώματα των ασθενέστερων. Πολύ περισσότερο, λένε, με δεδομένο ότι όσοι βρίσκονται σε δύσκολη θέση, αλλά θέλουν να λύσουν το πρόβλημα με τα δάνειά τους, θα έχουν πολύ σύντομα στη διάθεσή τους όχι μόνο τις διατάξεις του νόμου Κατσέλη για τους υπερχρεωμένους και του πρόσφατου νόμου Χατζηδάκη, για τη ρύθμιση στεγαστικών δανείων, αλλά και τη γενικότερη ρύθμιση, που διαμορφώνεται αυτή την περίοδο, με την οποία θα μπορέσουν όλοι οι δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες να διαπραγματευθούν εξωδικαστικά μια ρύθμιση των οφειλών τους από τις τράπεζες.

Με τη νέα αυτή ρύθμιση, που θα απευθύνεται ακόμη και σε δανειολήπτες που δεν βρίσκονται σε απόλυτη ανέχεια (νόμος Κατσέλη) ή έχουν υποστεί μεγάλες μειώσεις εισοδημάτων (νόμος Χατζηδάκη) οι δανειολήπτες θα μπορούν να διακανονίζουν την εξόφληση των δανείων τους με τις τράπεζες, βάσει «αντικειμενικών» κριτηρίων. Για μια περίοδο πέντε, ή και περισσότερων χρόνων, θα είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν ότι τους «περισσεύει», μετά την αφαίρεση από τα διαθέσιμα εισοδήματά τους των μέγιστων «αποδεκτών» δαπανών διαβίωσης.

Γεγονός είναι, πάντως, ότι, μετά από μια μακρά περίοδο κρίσης και παράλληλης νομοθετικής προστασίας των δανειοληπτών από πλειστηριασμούς, οδηγούμαστε σε μια νέα περίοδο, όπου οι πλειστηριασμοί θα προσλάβουν μαζικές διαστάσεις, με απρόβλεπτες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Πολλοί μάλιστα προεξοφλούν ότι οι ειδικές εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητα, πολλές από τις οποίες ελέγχονται από τράπεζες, θα πρωτοστατήσουν στις αγορές φθηνών ακινήτων από πλειστηριασμούς, καθώς πρόσφατα τους επιτράπηκε με νόμο να επενδύουν μέχρι και το 40% του ενεργητικού τους σε κατοικίες, ρύθμιση που δεν θεωρείται άσχετη με την επικείμενη άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών.