Propaganda

Propaganda

Eξαμερικανισμός Πολιτικής



...του Βασίλη Θυμιανίδη
Η αμερικανική επιρροή δεν έχει αλλάξει ριζικά μόνο τον τρόπο ζωής των Ευρωπαίων. Έχει διεισδύσει ακόμα και στις επικοινωνιακές πολιτικές πρακτικές γεγονός που δεν αφήνει αδιάφορη καμία πολιτική δύναμη. Η τάση των κομμάτων να υιοθετούν αμερικανικές επικοινωνιακές στρατηγικές στις προεκλογικές εκστρατείες και αναμετρήσεις είναι εμφανής πλέον σε κάθε ευρωπαική χώρα.
Το ερώτημα που τίθεται ωστόσο έγγειται στη συσχέτιση ανάμεσα στις κοινωνικές αλλαγές και τις επικοινωνιακές πρακτικές. Ενθαρρύνουν και ευνοούν την ένταξη του αμερικανικού επικοινωνιακού πλαισίου και την προσαρμογή του στο πλαίσιο των ευρωπαικών χωρών οι
κοινωνικές αλλαγές ; Και αν όντως αυτό ισχύει, είναι μεταβολές που προέρχονται από εσωτερικές πολιτικές ή μήπως είναι υποκινούμενες ;
Είναι γνωστό σε μεγάλο βαθμό ότι τα κόμματα ή ακόμα οι ηγετικές ομάδες των κομμάτων εξαρτώνται και συνδέονται άμεσα με τα ΜΜΕ έτσι ώστε να διαδίδουν τα μηνύματά τους στο ευρύ κοινό. Πλέον οι πολιτικοί βασίζονται κατά κύριο λόγο στη δύναμη που κρύβει το μέσο, με ιδιαίτερη συμπάθεια στην τηλεόραση και με αυτό τον τρόπο διατυπώνουν τις κριτικές τους, τους ισχυρισμούς τους και τις ανακοινώσεις τους. Έχουν ενσωματωθεί στη ΄΄διαδικασία της σύγχρονης δημοσιότητας΄΄ (modern publicity process), μια διαδικασία προερχόμενη από το αμερικανικό μοντέλο πολιτικής προπαγάνδας. Αφού λοιπόν προσαρμόζουν τις δραστηριότητες τους στις προσταγές του τηλεοπτικού μέσου παλεύοντας για περισσότερο τηλεοπτικό χρόνο, σχεδιάζουν τα επόμενά τους βήματα με τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκρίνονται στη λογική των ΜΜΕ ( παραγωγή συνθημάτων ).

Πολλές φορές μάλιστα οι ίδιοι οι πολιτικοί σχηματίζουν τα ‘Soundbites’, τις κοφτές και χτυπητές αυτές φράσεις που προετοιμάζονται ειδικά για τα ηλεκτρονικά μέσα και ιδίως για την τηλεόραση. Αποτέλεσμα αυτού η σμίκρυνση του πολιτικού λόγου και και η ανεπάρκεια ανάλυσης του καίριου πολιτικού ζητήματος με θέσεις και εξηγήσεις που χρειάζεται ο πολίτης.
Ένα παράδειγμα που κάνει ακόμα πιο έντονη την αμερικανική επιρροή στην πολιτική επικοινωνία αποτελεί η στρατηγική προπαγάνδα( από το λατινικό ρήμα propagare που σημαίνει διαδίδω, καλλιεργώ). Χαρακτηριστικές εφαρμογές του είδους εντοπίζονται στη χιτλερική προπαγάνδα και στις πρακτικές του Ινστιτούτου Ανάλυσης Προπαγάνδας των ΗΠΑ. Η επικοινωνιακή πολιτική εντοπίζει τη λειτουργία ποικιλίας εκλεπτυσμένων προπαγανδιστικών εφαρμογών που χρησιμοποιούνται καταστροφικά σε ανταγωνιστικά ή ακόμη πολεμικά πλαίσια. Σε αυτή την περίπτωση η προπαγάνδα θεωρείται μεμπτή και δημορκατικά απαράδεκτη υπό το πρίσμα της απόπειρας καθυπόταξης και υποταγής. Είναι μια τακτική που δυστυχώς εύκολα αποπροσανατολίζει καθώς βασίζεται στην αδυναμία του ανθρώπου να κρίνει και να επεξεργαστεί την πληθώρα μηνυμάτων που δέχεται καθημερινά.
Στις μέρες μας η προπαγάνδα και η πειθώ αποτελούν τις βασικότερες τεχνικές για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Τα πολιτικά αυτά εργαλεία χρησιμοποιύνται με περίσσεια τεχνική από τους βιρτουόζους του είδους, τους λεγόμενους ‘spin doctors’.
Κρίνεται επομένως αναγκαίο να οπλιστούμε με τα κατάλληλα εφόδια έτσι ώστε να αναπτύξουμε στο χρόνο την ικανότητα κριτικής επεξεργασίας των δεδομένων και των πολιτικών πράξεων. Όπου κυριαρχεί η αλήθεια, η κακόσημη προπαγάνδα δεν έχει λόγο ύπαρξης ! Το πρόβλημα στη σύγχρονη κοινωνία είναι να μην επιτραπεί στον ανταγωνισμό να φτάσει σε όξυνση ώστε να τίθεται σε λειτουργία η ακραία και καταστροφική προπαγάνδα .

"Propaganda is to a democracy what the bludgeon is to a totalitarian state." —Noam Chomsky