Μελάς μετά από θανάσιμο τραυματισμό του σε μάχη με τους τούρκους στα Στάτιστα της Καστοριάς.

Σαν σήμερα, 13 Oκτωβρίου 1904 πεθαίνει ο Παύλος Μελάς μετά από θανάσιμο τραυματισμό του σε μάχη με τους τούρκους στα Στάτιστα της Καστοριάς.

Ὁ ἀνθυπολοχαγὸς τοῦ πυροβολικοῦ Παῦλος Μελᾶς, ὅστις ἀπὸ τῆς 18ης Αὐγούστου εἶχεν εἰσχωρήσει εἰς τὴν Μακεδονίαν, ἐπὶ κεφαλῆς σώματος Μανιατῶν, Κρητῶν καὶ Μακεδόνων, προδοθεὶς ἀπὸ τὸν Βούλγαρον κομιτατζῆν Μῆτρον Βλάχου, κυκλοῦται εἰς τὴν Στάτισταν Κορεστίων ὑπὸ τουρκικῶν ἀποσπασμάτων.

Ὁ Μελᾶς καὶ οἱ περὶ αὐτὸν ἠγωνίσθησαν ἡρωϊκῶς ἐπὶ δίωρον, τέλος δὲ ἐπεχείρησαν ἔξοδον διὰ μέσου τῶν τουρκικῶν γραμμῶν. Ὁ Μελᾶς, ὅστις ἡγεῖτο τῆς ῆ ἐξόδου, ἐπληγώθη θανασίμως εἰς τὴν ὀσφυακὴν χώραν, μετὰ ἡμίωρον δὲ ἐξέπνευσεν.

Οἱ συμπολεμισταί του ἀπέκοψαν τὴν κεφαλήν του καὶ τὴν μετέφερον εἰς τὸ χωρίον Πισοδέρι, ὅπου τὴν ἔθαψαν κάτωθι τῆς Ὡραίας Πύλης τοῦ ναοῦ τῆς ἁγίας Παρασκευῆς. Τὸ σῶμα του, ἐξ ἄλλου, παραδοθὲν ὑπὸ τῶν Τούρκων εἰς τὸν μητροπολίτην Καστορίας, ἐτάφη εἰς τὸν ἐν τῇ πόλει βυζαντινὸν ναὸν τῶν Ταξιαρχῶν.

Ὁ θάνατος τοῦ Μελᾶ συνεκλόνισεν ὁλόκληρον τὴν Ἑλλάδα, τὸ ὄνομά του δὲ κατέστη σύμβολον τοῦ μακεδονικοῦ ἀγῶνος. Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῆς Μακεδονίας ἡ Στάτιστα μετωνομάσθη εἰς Μελᾶς.
Εθνικόν Ιστορικόν Ημερολόγιον 
Αθήναι 1962