Παραγωγική ανασυγκρότηση, απάντηση στο έγκλημα που συνέβη με τη Δωδώνη

Παραγωγική ανασυγκρότηση, απάντηση στο έγκλημα που συνέβη με τη Δωδώνη



Συνέντευξη με τον Γιάννη Καραγιάννη

Νέο στάδιο στην ιστορία του ξεπουλήματος της γαλακτοβιομηχανίας Δωδώνη σήμανε τις προηγούμενες εβδομάδες, όταν ξεδιπλώθηκε η συζήτηση για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της γαλακτοβιομηχανίας που ήταν το στήριγμα του κτηνοτροφικού κόσμου της Ηπείρου. Από το περασμένο καλοκαίρι, μετά την έναντι ευτελούς τιμήματος πώληση των μετοχών που είχε η Αγροτική Τράπεζα, άρχισαν για τους κτηνοτρόφους τα προβλήματα πληρωμών, τα οποία προκάλεσαν μάλιστα μεγάλες αντιδράσεις. Τώρα, με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, οι συνεταιρισμοί που ακόμη κρατούσαν μερίδιο των μετοχών της επιχείρησης φαίνεται ότι πετάγονται έξω από αυτήν, καθώς είναι σίγουρο ότι δεν μπορούν να ακολουθήσουν την αύξηση.

Για τις εξελίξεις αυτές, αλλά και για μια άλλη πρόταση όσον αφορά την κτηνοτροφία στην Ήπειρο, ο Δρόμος μίλησε με τον Γιάννη Καραγιάννη, οικονομολόγο, που γνωρίζει τα ζητήματα αυτά καθώς υπήρξε στο παρελθόν διευθυντικό στέλεχος συνεταιριστικών επιχειρήσεων και μέλος του Δ.Σ. της Συνεταιριστικής Τράπεζας Ηπείρου. Ο κ. Καραγιάννης ήταν υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ το 2012.



Η επικείμενη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Δωδώνη Α.Ε. αναγκάζει τους αγροτικούς συνεταιρισμούς σε πώληση των μετοχών τους. Πώς φτάσαμε μέχρι εδώ και τι θα σημάνει αυτή η εξέλιξη;

Η πιθανολογούμενη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Δωδώνης και η πώληση των μετοχών των Ενώσεων είναι, κατά την άποψη μου, μια αναμενόμενη εξέλιξη μετά το ξεπούλημα της βιομηχανίας. Σήμερα οι Ενώσεις που κατέχουν το 24,78% των μετοχών, βρίσκονται σε δυσμενή οικονομική κατάσταση και όπως καταλαβαίνετε μια αύξηση Μ.Κ. θα τις οδηγούσε στην έξοδο. Δυστυχώς οι Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και έχουν τεράστιες ευθύνες στο ξεπούλημα της Δωδώνης. Αντί να υπερασπιστούν τα συμφέροντα των κτηνοτρόφων, αναζητούσαν υποψήφιους επενδυτές για το 67,77% του πλειοψηφικού πακέτου της ΑΤΕ, που τελικά πέρασε στα χέρια του fund Strategic Initiatives (S.I.) σε εξευτελιστικό τίμημα.

Είναι πολλές οι ευθύνες (και όχι μόνο πολιτικές) που οδήγησαν στο ξεπούλημα της βιομηχανίας. Θα ήθελα, όμως, να σταθώ στα μεγάλα θύματα αυτής της ιστορίας που είναι οι Ηπειρώτες κτηνοτρόφοι. Οι 6.500 μικροί παραγωγοί-εισκομιστές γάλακτος της βιομηχανίας που παραμένουν απλήρωτοι για μήνες και αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Ήδη πολλοί κτηνοτρόφοι εγκαταλείπουν το επάγγελμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε μια καθαρά κτηνοτροφική περιοχή όπως είναι η Ήπειρος. Η ζώνη γάλακτος έχει διαταραχθεί και ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι για το ΠΟΠ της φέτας, που παράγεται από 70% πρόβειο και 30% γίδινο γάλα.

Από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστή η πρόθεση της ΑΤΕ να πουλήσει τις μετοχές της Δωδώνης ο ΣΥΡΙΖΑ στάθηκε στο πλευρό των κτηνοτρόφων, μίλησε για πολιτική λύση στο πρόβλημα και κατέθεσε τη μόνη ρεαλιστική πρόταση εκείνη την εποχή, που ήταν η πώληση των μετοχών της ΑΤΕ στην ονομαστική αξία (21 εκ. ευρώ) στον κτηνοτροφικό συνεταιρισμό των εισκομιστών γάλακτος της βιομηχανίας. Έτσι, Ενώσεις και κτηνοτρόφοι θα προχωρούσαν στη λειτουργία της επιχείρησης σε συνεταιριστική βάση. Η πρόταση έγινε δεκτή από τους κτηνοτρόφους αλλά τα σχέδια της εσωτερικής τρόικας (Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ), των Ενώσεων και των αγροτοπατέρων της περιοχής ήταν διαφορετικά και η βιομηχανία, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, ξεπουλήθηκε.

Η λέξη ξεπούλημα είναι ίσως επιεικής στην περίπτωση της Δωδώνης. Το εξευτελιστικό τίμημα των 20 εκ., μετά από έναν διάτρητο διαγωνισμό, με πλειοδότες, χρεώστες της βιομηχανίας, χρήζει ασφαλώς εισαγγελικής παρέμβασης. Δεν υπάρχει οικονομοτεχνική μελέτη που να αναφέρει τίμημα λιγότερο των 120 εκ. ευρώ, τουλάχιστον ισάξιο του εταιρικού τζίρου, συμπεριλαμβανομένου του ισχυρού brand name του προϊόντος στην παγκόσμια αγορά. Η Δωδώνη δεν ήταν μια τυχαία βιομηχανία. Ήταν μια κερδοφόρα επιχείρηση του χώρου της κοινωνικής οικονομίας με εξαγωγικό προσανατολισμό και πανίσχυρο εταιρικό όνομα που έδινε τις καλύτερες τιμές στους παραγωγούς, πολεμώντας καθημερινά με τα καρτέλ του γάλακτος. Έπρεπε, λοιπόν, να φύγει από τη μέση για να διευκολύνει την κατάσταση…

Ένα άλλο θέμα που χρήζει δικαστικής διερεύνησης είναι η ύπαρξη ή όχι σύμβασης αγοραπωλησίας μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και νέων ιδιοκτητών. Σε σχετική ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ προς τον υπουργό Οικονομικών, η απάντηση είναι ότι δεν μπορεί να δοθεί η σύμβαση γιατί υπάρχει «πρωτόκολλο εμπιστευτικότητας» μεταξύ των δύο μερών! Αν υπάρχει, τελικά, σύμβαση θα πρέπει σε αυτή να αναγράφονται τουλάχιστον οι δυο βασικοί όροι του διαγωνισμού: α) Η προστασία ζώνης γάλακτος της περιοχής και β) Οι έγκαιρες πληρωμές των κτηνοτρόφων. Οι όροι αυτοί έχουν καταπατηθεί. Άρα, η σύμβαση μπορεί να καταπέσει. Είναι χρέος της αυριανής κυβέρνησης της Αριστεράς να διερευνήσει το ζήτημα αυτό και να αποκαλύψει το μεγάλο έγκλημα που διαπράχτηκε στην Ήπειρο.

Το ζητούμενο, όμως, είναι τι γίνεται σήμερα. Η προσέγγιση στον προβληματισμό αυτό θα πρέπει να γίνει με απόλυτο ρεαλισμό, μακριά από μικροπολιτικές λογικές και σκοπιμότητες. Η Δωδώνη σήμερα είναι μια ιδιωτική εταιρία στην οποία δεν μπορεί να παρέμβει κανείς. Ούτε μπορούμε να παίζουμε με το μέλλον των κτηνοτρόφων, κάνοντας σενάρια επαναστατικής γυμναστικής και σχέδια επανακατάληψης των χειμερινών ανακτόρων. Εκείνο που προέχει, κατά τη γνώμη μου, είναι η συνεταιριστική οργάνωση της παραγωγής. Οι εισκομιστές γάλακτος της βιομηχανίας μαζί με άλλους κτηνοτρόφους από όλη την Ήπειρο να δημιουργήσουν έναν πρωτοβάθμιο συνεταιρισμό παραγωγών, τόσο για εξασφάλιση οικονομιών κλίμακος στην αγορά ζωοτροφών, όσο και για ισχυρότερη διαπραγματευτική δύναμη στο θέμα των τιμών. Αυτό θα είναι μια καλή αρχή για μια νέα μεταποιητική προσπάθεια που μπορεί να ακολουθήσει στο πλαίσιο μιας παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας και της περιοχής. Εμείς θα βλέπαμε την προσπάθεια αυτή στο πλαίσιο των επιχειρήσεων του χώρου της κοινωνικής οικονομίας.



Ναι, αλλά οι συνεταιρισμοί δεν έχουν δώσει καλά δείγματα λειτουργίας διαχρονικά.

Σε ό,τι αφορά τους συνεταιρισμούς, δεν ευθύνονται οι συνεργατικές ιδέες για την κατάρρευσή τους, αλλά οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν, κυρίως από το ΠΑΣΟΚ με τους αγροτοπατέρες, τους πολιτικούς τους προϊσταμένους και τα πανίσχυρα golden boys τους που καταλήστεψαν τα πάντα και διέλυσαν την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή της χώρας μας. Υπάρχουν, ασφαλώς, και οι φωτεινές εξαιρέσεις που θα πρέπει να γίνουν παράδειγμα για τους αυριανούς συνεταιρισμούς στην Ελλάδα. Πάνω σε αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να επεξεργαστούμε ένα νέο νομικό πλαίσιο για τους συνεταιρισμούς και να καλύψουμε όλα τα κενά του Ν.4015/2011, ιδίως στα θέματα προστασίας των μικρών παραγωγών και των δημόσιων ελέγχων στα οικονομικά τους.



Ποια θα μπορούσε να είναι μια πρόταση για τη Δωδώνη αλλά και για την κτηνοτροφία στην Ήπειρο από την πλευρά της Αριστεράς, τόσο στο πλαίσιο μιας άλλης διακυβέρνησης όσο και στο πλαίσιο μιας προοδευτικής δημοτικής Αρχής, νοουμένου ότι μια από τις βασικές προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας;

Σας ανέφερα και πιο πριν ότι η Δωδώνη, σήμερα, είναι μια ιδιωτική επιχείρηση, όπως αρκετές άλλες στην Ήπειρο που παράγουν φέτα. Εκείνο που θα πρέπει να μας απασχολεί σε πολιτικό επίπεδο είναι η συνέχιση της κτηνοτροφίας στην περιοχή και η παραγωγική της ανασυγκρότηση. Αυτά, αν θέλετε, είναι τα δυο επίδικα σ’ αυτή την προσπάθεια.

Όταν μιλάμε για κτηνοτροφία στην Ήπειρο θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας κυρίως την προβατοτροφία με ντόπιες φυλές (π.χ. μπούτσικο) και τα γίδια. Είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσουμε τις ράτσες αυτές και να επαναφέρουμε σε φυσιολογική κατάσταση τον παραδοσιακό κύκλο: Χωράφι- ζωοτροφή-παραγωγή-μεταποίηση. Ο κύκλος αυτός δεν υπάρχει πια αν σκεφτείτε ότι έχουν καταστραφεί με τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις όλες οι καλλιέργειες κτηνοτροφικών φυτών (τριφύλλι, μπιζέλι, λούπινο, κουκί, ρεβίθι, κ.λπ.) και αντικαταστάθηκαν από μεταλλαγμένη εισαγόμενη σόγια. Εδώ μπαίνει ένα σοβαρό ζήτημα για την πιστοποίηση των παραδοσιακών προϊόντων της Ηπείρου, ιδίως αυτά των ορεινών περιοχών.

Το μεγαλύτερο, όμως, ζήτημα έχει να κάνει με τη χρηματοδότηση της ανασυγκρότησης. Η περιφερειακή ανάπτυξη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Είναι επιβεβλημένη, λοιπόν, η δημιουργία τράπεζας ειδικού σκοπού για τον αγροτικό κόσμο, όπως και η στήριξη της Συνεταιριστικής Τράπεζας Ηπείρου που παίζει σημαντικό ρόλο στην περιοχή.

Θεωρώ, τέλος, πολύ σημαντικό βήμα την αλλαγή νοοτροπίας σε όλα τα επίπεδα και το νέο αξιακό κοινωνικό πρότυπο που οφείλει η Αριστερά να οικοδομήσει μέσα στην κοινωνία. Ένα αξιακό πρότυπο αλληλεγγύης και ανθρωπιάς που θα αντικαταστήσει το «εγώ» με το συλλογικό «εμείς» και θα δώσει ώθηση στη συμμετοχή και τη συνέργεια. Οι επιχειρήσεις του χώρου της κοινωνικής οικονομίας δεν μπορεί να απουσιάζουν από την προσπάθεια αυτή.